به گزارش سرویس دفاع و امنیت مشرق، فروش سلاح پس از افزایش تنش های منطقه ای و جهانی، یکی از روش های مرسوم و هدفمند برخی کشورها از جمله آمریکا در دهه های اخیر بوده اما آنچه، ایالات متحده را در این عرصه متمایز می کند، سریال گران فروشی ها و اصطلاحا دوشیدن طرف مقابل و دوستان قدیمی توسط این کشور است که نشان می دهد متحدین آمریکا در هر نقطه جهان، هزینه سازش را باید بلافاصله و در بالاترین نرخ، پرداخت کنند. قرارداد جدید عربستان سعودی برای خرید برخی سامانه های آمریکایی نیز نشان می دهد این حکومت دوباره مجبور به پرداخت هزینه های سنگین برای عقد قراردادهای جدید و به دست آوردن دل دولت فعلی آمریکا شده است.
بیشتر بخوانید:
طبق اخبار منتشره در روزهای اخیر، حکومت سعودی قرار است در قراردادی به ارزش تقریبی ۳۰ میلیارد دلار، تعداد ۳۰۰ تیر موشک پاتریوت از مدل PAC-۲ GEM-T را خریداری کند که در کنار این موشک ها، پشتیبانی های فنی و قطعات یدکی لازم نیز وجود دارد. به صورت کلی این تعداد موشک و رقم پرداختی از طرف سعودی ها ترجمه می شود به ۱۰ میلیون دلار برای هر تیر موشک.
پاتریوت ۲ سری GEM-T
این مدل از نظر مشخصات پروازی و سرعت، نسبت با سایر پاتریوت های PAC-۲ تغییر نکرده و بیشتر در بحث نرم افزارهای هدایتی، حسگرها و عملکرد فیوزها دچار ارتقاء شده است. برد این موشک بین ۹۰ الی ۱۶۰ کیلومتر و سرعت آن در حدود ۴ ماخ است. ارتفاع درگیری عمده موشکهای سری پاتریوت در حدود ۲۴ کیلومتر است.
نکته جالب در خصوص این موشک، اما قیمت های قبلی آن است. نگاهی به قراردادهای منعده در سال ۲۰۱۰ میلادی، اعداد قابل توجهی را در اختیار قرار می دهد. در این سال، کشور کویت دقیقا همین مدل از موشک مورد نظر برای خانواده پاتریوت را به آمریکا سفارش داد و در آن زمان، کویتی ها ۲۰۹ تیر موشک به همراه خدمات پس از فروش و قطعات یدکی مورد نیاز در قراردادی به ارزش ۹۰۰ میلیون دلار سفارش دادند. این بدین معنی است که هر موشک در آن زمان برای کویتی ها، چیزی در حدود ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار دلار تمام شده است.
پاتریوت های سعودی - پرتابگر سمت چپ مدل PAC ۳ و دیگر پرتابگرها مدل PAC-۲
شاید در این جا برای شما این سوال پیش بیاید که در هر صورت، ارزش پول بر مبنای دلار آمریکا بین سالهای ۲۰۱۰ الی ۲۰۲۲ میلادی نیز متفاوت بوده که پاسخ مثبت است؛ اما به چه مقدار؟ بر اساس آمار رسمی، ارزش ۱ دلار در سال ۲۰۱۰ میلادی برابر با ۱ دلار و ۳۶ سنت در سال ۲۰۲۲ میلادی است اما با این وجود مشاهده می کنیم آمریکایی ها تقریبا با سود بیش از دو برابر، در حال فروش موشک های پاتریوت به عربستان هستند. مسئله جالب تر اینکه، موشک های پاتریوت در سالهای اخیر در حجم بسیار بالایی در خط تولید وجود داشته و بر اساس منطق تولید، با افزایش میزان سفارش قاعدتا باید قیمت نهایی پایین بیاید ولی در این جا دقیقا شاهد یک روند عکس هستیم.
به سراغ چند نمونه جالب دیگر برویم تا فضا روشن تر شود. در سال ۲۰۱۴ میلادی، حکومت سعودی سفارش خرید ۲۰۲ تیر موشک پاتریوت، این بار از مدل PAC-۳ را به آمریکا داد که هزینه کل قرارداد به همراه پشتیبانی و قطعات یدکی، در حدود ۱ میلیارد و ۷۵۰ میلیون دلار اعلام شد. این رقم به این معنی است که سعودی در آن سال برای هر موشک پاتریوت پک ۳ که مدل بالاتر از قرارداد فعلی است، رقمی در حدود ۸ میلیون و ۶۶۰ هزار دلار پرداخت کردند.
موشک پاتریوت پک ۳
کویتی ها در سال ۲۰۲۰ برای خرید ۸۴ تیر از همین مدل موشک رقمی در حدود ۸۰۰ میلیون پرداخت کردند که به عبارتی می شود ۹.۵ میلیون دلار برای هر تیر موشک. باز هم با توجه به فاصله زمانی شاهد این هستیم که آمریکایی ها در این مورد هم تقریبا ۱ میلیون دلار اضافه تر این بار از کویتی ها دریافت کردند. دقت داشته باشید که هر دو کشور از جمله کاربران قدیمی سامانه پاتریوت بوده و خرید های مورد اشاره صرفا مربوط به موشک ها برای این سامانه و خدمات مربوط به آنها است و شامل مواردی مثل انواع رادارها یا دیگر بخش های سیستم پاتریوت نبوده است.
اما در میان اخبار وقتی به جستجو می پردازیم در سال ۲۰۱۹ میلادی به یک روایت جالب از زبان قانون گذاران آمریکایی می رسیم. در صحبت های تابستان سال ۲۰۱۹ قانون گذاران آمریکایی اعلام شده که هر شلیک پاتریوت چیزی حدود ۵ میلیون دلار هزینه در بردارد و بهتر است ارتش این کشور به دنبال موشک های ارزان تری باشد. به فاصله یک سال بعد از این صحبت، هر موشک به کویتی ها ۹.۵ میلیون و حالا در ۲۰۲۲ میلادی هم ۱۰ میلیون دلار در حال فروش به سعودی ها است. این یعنی شرکت Raytheon و در کل، دولت آمریکا دو برابر آنچه به ارتش خود می فروشد در حال فاکتور برای متحدان نزدیک خود است.
برای این که تصویر این قرارداد و نحوه کلی برخورد آمریکا با سعودی ها بهتر روشن شود یک مثال دیگر نیز از دوره ترامپ، با یک سلاح تهاجمی ذکر می شود. در سال ۲۰۲۰ میلادی سعودی ها ۶۵۰ تیر از موشک های SLAM-ER را به قیمت کلی ۱.۹۷۰ میلیارد دلار خریداری کرده اند که بهای آن تقریبا به ازای هر تیر موشک تقریبا ۳ میلیون دلار می شود. برد این موشک نیز در حدود ۲۷۰ کیلومتر است.
موشک SLAM-ER
اینجاست که باز هم نگاهی به گذشته و حال، اعداد جالبی را در اختیار ما قرار می دهد. قیمت هر تیر موشک "اسلم ایی آر" در سال ۲۰۱۳ میلادی بر اساس اعلام نیروی دریایی آمریکا در حدود ۵۰۰ هزار دلار بوده است. اگر بر اساس تورم نرخ دلار نیز حساب کنیم، میانگین ارزش تورمی دلار در مقایسه بین سالهای ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۰ افزایشی در حدود ۱.۳۸ درصد بوده و بدین معناست که ۵۰۰ هزار دلار سال ۲۰۱۳ میلادی در این روزها، نهایتا ارزشی در حدود ۵۵۰ هزار دلار دارد. حالا آمریکا موشکی که باید در بدترین و شاید با سود خالص، تیری ۱ میلیون دلار ارزش داشته باشد را به بهای تیری تقریبا ۳ میلیون دلار به سعودی ها به فروش می رساند.
اما این همه داستان نیست. اگر نگاهی به قیمت های اعلامی نسل جدید تسلیحات هواپرتاب آمریکا داشته باشیم و قیمت های جدید آنها را در نظر بگیریم بیشتر بتوانیم به عمق گران فروشی و سودجویی آمریکایی ها در برابر مشتریان زبون در همسایگی ایران پی ببریم. در حال حاضر نیروهای مسلح آمریکا در حال تحویل گیری نسل جدیدی از موشک های کروز هوا پرتاب حمله به اهداف زمینی یعنی سری AGM-۱۵۸ در مدل اولیه و مدل با برد افزوده است که به ترتیب ۳۷۰ و ۹۲۵ کیلومتر برد دارد. قیمت مدل اولیه در حدود ۱ میلیون و ۲۶۰ هزار و مدل با برد افزوده نیز در حدود ۱ میلیون و ۳۶۰ هزار دلار در سال مالی فعلی آمریکا اعلام شده است.
موشک AGM-۱۵۸
این سری از موشک ها نسبت به خانواده SLAM-ER از سطح مقطع راداری بسیار پایین تری برخوردار بوده و در عین حال برد آن ها نیز از این موشک بیشتر است و از همه لحاظ سلاحی برتر محسوب می شود. تفاوت قیمت انچه آمریکا به عنوان سلاح پیشرفته تر برای ارتش خود خریداری می کند و آنچه سلاح حداقل یک نسل عقب تر در برخی موارد به متحد خود می فروشد، نشان جالب دیگری در خصوص سیاست خارجی آمریکا و دوشیدن مشتریان پر از پول حاشیه جنوبی خلیج فارس است.
گاو هلندی از سعودی پیشی گرفت!
روایت فروش به ارتش آمریکا و متحدان این کشور و تفاوت فاحش قیمت البته فقط به کشورهای منطقه غرب آسیا محدود نشده و ظاهرا در سالهای اخیر و دوره جدید زمامداران کاخ سفید گران فروشی حتی به متحدان در ناتو هم رسم شده است. حدودا ۱ ماه پیش کشور هلند به عنوان یکی از متحدین قدیمی آمریکا و کشور عضو ناتو، درخواست خرید صرفا ۹۶ تیر موشک مدل PAC-۲ GEM-T برای سامانه های پاتریوت خود را کرد و قیمت اعلامی از طرف آمریکا برای این قرارداد چیزی در حدود ۱ میلیارد و ۲۱۹ میلیون دلار اعلام شده است. هلند از جمله کاربران قدیمی سامانه پاتریوت بوده و در این قرارداد جدید هم صرفا به دنبال خرید موشک و قطعات یدکی و خدمات پس از فروش برای آنها بوده و سفارش دیگری نداشته است. تقسیم رقم کلی به تعداد موشک ها به ما می گوید که هر تیر موشک در این قرارداد برای اهالی سرزمین لاله های نارنجی چیزی در حدود ۱۲ میلیون و ۶۷۰ هزار دلار آب خواهد خورد!
مشخصا با بهم ریختن شرایط امنیتی در منطقه شرق اروپا و بروز جنگ از چندین ماه پیش، کشورهای مختلف اروپایی بعد از مدت ها سیاست های کاهش بودجه نظامی را کنار گذاشته و به سمت تقویت توان دفاعی خود می روند. البته کشور هلند فاقد صنایع نظامی در حد ساخت موشک های دور برد پدافندی بوده و ناچار از خرید است و حالا به نظر می رسد این بار گاوهای هلندی بسیار شدیدتر از برخی کشورهای عربی در حال دوشیده شدن هستند. مشخصا دولت های آمریکایی بویژه دموکرات هایی همچون اوباما و بایدن از طرفی با گرفتن ژست صلح طلبی و پنهان شدن پشت آتش بس تجاوز سعودی ها علیه یمن، از یک سو سعی بر پر کردن انبارهای تخلیه شدن سعودی داشته و از سوی دیگر در سکوت و آرامش، در حال دمیدن بر آتش جنگ در اروپا هستند تا این بار اعضای ناتو را با ترساندن از روسیه، بیشتر از سعودی ها سر کیسه کنند.